ΤΑ ΛΑΘΗ ΤΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΦΙΛΜ
Από τον Γρηγόρη Δάλλη
ΣHΜΕΙΩΣΗ: Την αρχική περισυλλογή των πληροφοριών από τον ιστό και αναδημοσίευσή τους την έκανε ο Γρηγόρης Δάλλης, για πρώτη φορά στο forum του ιστότοπου “ΦωτοΕστίαση” την 07/12/2007. Τον ευχαριστούμε! Την παρούσα οργάνωση και παρουσίαση των κειμένων την έκανε ο Γιώργος Βλάχου
ΣΚΟΝΗ ΣΤΟ ΑΡΝΗΤΙΚΟ
Τα σωματίδια σκόνης που είναι κολλημένα στο αρνητικό μας πριν την εμφάνιση υπάρχει πιθανότητα να μην φύγουν όταν τα υγρά έρθουν σε επαφή με την εμουλσιόν. Στην περίπτωση
αυτή θα έχουμε λευκές τρύπες στο αρνητικό μας, που σημαίνει πως στην εκτύπωση θα φανούν μαύρα στίγματα, πολύ δύσκολο να ρετουσαριστούν. Καλό είναι λοιπόν να φορτώνουμε τα αρνητικά μας στο τανκ σε μέρος που δεν υπάρχει καθόλου σκόνη. Επίσης, κάθε δαχτυλιά που κάνουμε στο αρνητικό μας με υγρά ή λιπαρά χέρια μπορεί να αφήσει σημάδι με τα ίδια καταστροφικά αποτελέσματα.
ΤΣΑΚΙΣΜΑ ΦΙΛΜ ΣΤΟ ΦΟΡΤΩΜΑ
Όταν φορτώνουμε το φιλμ μας στο σπιράλ για να το εμφανίσουμε, πρέπει να προσέχουμε πολύ να μην το τσακίσουμε. Τα τσακίσματα αυτά θα φανούν στο αρνητικό μας σαν σκούρα σημάδια που θα είναι ορατά και στην εκτύπωση. Ο μόνος τρόπος να διορθώσουμε το πρόβλημα αυτό είναι το ρετούς, αν και η επιχείρηση αυτή είναι πολύ δύσκολη.
ΔΥΟ ΚΟΜΜΑΤΙΑ ΦΙΛΜ ΑΚΟΥΜΠΑΝΕ ΣΤΟ ΣΠΙΡΑΛ
Όταν φορτώνουμε το φιλμ στο σπιράλ, αν τύχει και το φιλμ βγει από το λούκι σε κάποιο σημείο και ακουμπήσει με το κομμάτι που βρίσκεται δίπλα του, το μέρος του φιλμ που ακουμπάει με την πλευρά της εμουλσιόν δεν θα εμφανιστεί, ούτε θα στερεωθεί. Το αποτέλεσμα θα είναι να ανακαλύψουμε, όταν δούμε το φιλμ μας στο φως, πως αυτό το κομμάτι έχει καταστραφεί ανεπανόρθωτα.
ΕΜΦΑΝΙΣΗ 120 ΜΕ ΤΟ ΧΑΡΤΙ
Κάποιοι πρωτάρηδες του μεσαίου φορμά (συχνά σπουδαστές φωτογραφίας) δεν γνωρίζουν πως πριν τυλίξει κανείς το φιλμ 120 στο σπιράλ της εμφάνισης πρέπει πρώτα να αφαιρέσει το προστατευτικό χαρτί που βρίσκεται κολλημένο στη μια άκρη του. Έτσι, εμφανίζουν το χαρτί μαζί με το φιλμ και τα αποτελέσματα είναι τραγικά!
ΦΟΥΣΚΑΛΕΣ ΣΤΟΝ ΕΜΦΑΝΙΣΤΗ
Εάν παγιδευτούν φουσκάλες αέρα ανάμεσα στις σπείρες του τανκ εμφάνισης και δεν φροντίσουμε να τις απαλείψουμε, στα σημεία εκείνα δεν θα εμφανιστεί το φιλμ. Θα ανακαλύψουμε εξετάζοντας το φιλμ μας μετά την επεξεργασία του διαφανείς κύκλους, που μπορεί να είναι και καφετί αν επιπλέον οι φουσκάλες αέρα δεν μετακινήθηκαν ούτε στον στερεωτή. Για να αποφεύγουμε την εμφάνιση αυτού του προβλήματος πρέπει να φροντίζουμε η ροή του εμφανιστή όταν γεμίζουμε το τανκ να είναι σταθερή και γρήγορη χωρίς να κάνει μπουρμπουλήθρες και κατόπιν, να χτυπάμε το τανκ ελαφρά κάτω μετά από κάθε ανάδευση για να ανεβαίνουν οι φουσκάλες στην επιφάνεια του υγρού.
ΧΡΗΣΗ ΝΕΡΟΥ ΒΡΥΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΜΦΑΝΙΣΤΗ
Αν το νερό που χρησιμοποιούμε για τη διάλυση του εμφανιστή περιέχει μικρά σωματίδια, μπορεί αυτά να επικαθίσουν πάνω στην επιφάνεια του φιλμ και να δημιουργήσουν διαφανείς τρύπες, αφού ο εμφανιστής δεν θα δράσει στα σημεία αυτά. Είναι σαφώς καλύτερα να χρησιμοποιούμε απεσταγμένο νερό για τη διάλυση του εμφανιστή (αν όχι και για τον στερεωτή).
ΠΟΛΥ ΔΥΝΑΤΟΣ ΕΜΦΑΝΙΣΤΗΣ - ΛΙΓΟΣ ΧΡΟΝΟΣ
Κάποιοι προτιμούν να επιλέγουν πολύ ισχυρούς εμφανιστές που χρειάζονται σύντομους χρόνους για να εμφανίσουν τα φιλμ τους, μάλλον γιατί βιάζονται να τελειώσουν τη
διαδικασία της εμφάνισης. Αν ο χρόνος εμφάνισης είναι μικρότερος από 5 λεπτά της ώρας, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος η εμφάνιση να γίνει ανομοιόμορφα και να φανούν σκούρα ή
ανοιχτότερα σημάδια από τη ροή του υγρού κατά την εμφάνιση. Ο μόνος τρόπος να αποφύγει κανείς το πρόβλημα αυτό, είναι να χρησιμοποιεί τους εμφανιστές του σε μεγαλύτερη διάλυση (πράγμα που θα του προσφέρει και καλύτερη οξύτητα στις εικόνες).
ΕΞΟΥΘΕΝΩΜΕΝΟΣ ΕΜΦΑΝΙΣΤΗΣ
Όταν χρησιμοποιούμε τον εμφανιστή μας σε διάλυση στοκ, μπορούμε να εμφανίσουμε πολλά φιλμ με ένα λίτρο εμφανιστή (περισσότερα ακόμη αν φτιάξουμε μεγαλύτερη ποσότητα χημικού). Αν το διάλυμα αυτό εξουθενωθεί ή οξειδωθεί και δεν το γνωρίζουμε, θα υποεμφανίσουμε το φιλμ μας και θα έχουμε σαν αποτέλεσμα ένα πολύ αδύνατο αρνητικό με χαμηλό κοντράστ. Για να αποφύγουμε το σφάλμα αυτό πρέπει να σημειώνουμε πόσα φιλμ έχουμε εμφανίσει με το συγκεκριμένο διάλυμα και να αυξάνουμε για κάθε φιλμ το χρόνο εμφάνισης όσο συνιστά ο κατασκευαστής. Επιπλέον, πρέπει όταν φτάσουμε στο όριο του αριθμού φιλμ που αντέχει να εμφανίσει το χημικό μας, να το πετάξουμε και να φτιάξουμε καινούργιο.
Όταν κρατάμε τον εμφανιστή μας για πολύ καιρό σε μπουκάλια, πρέπει να φροντίζουμε να μην υπάρχει αέρας
στο μπουκάλι, γιατί ο εμφανιστής μας θα οξειδωθεί. Πολύ χρήσιμα για την περίπτωση αυτή είναι τα μπουκάλια - ακορντεόν που πωλούνται στα καταστήματα με είδη για το σκοτεινό θάλαμο.
Καλό είναι να προσέχουμε να μην κρατάμε τον εμφανιστή περισσότερο από όσο προβλέπουν οι προδιαγραφές του (υπάρχουν σχετικές αναφορές στα τεχνικά φυλλάδια για το κάθε χημικό).
Αν συμβεί το προαναφερθέν σφάλμα και υποεμφανιστεί το φιλμ μας, μπορούμε να το τυπώσουμε σε σκληρότερο χαρτί ή - πιο δύσκολο - να χρησιμοποιήσουμε έναν ενισχυτή της αργυρούχας εικόνας για να ανεβάσουμε την πυκνότητα της (ο ενισχυτής χρωμίου χρησιμοποιείται πιο συχνά).
ΛΑΘΟΣ ΑΝΑΔΕΥΣΗ ΛΙΓΗ / ΠΟΛΛΗ
Όταν αναδεύουμε το τανκ λιγότερο ή περισσότερο από όσο πρέπει κατά την εμφάνιση το πρώτο που θα συμβεί θα είναι να υπέρ ή υποεμφανιστεί το φιλμ μας, με άμεσο αντίκτυπο στην αντίθεση.
Οφείλουμε να τηρούμε με ευλάβεια τον τρόπο ανάδευσης κατά την εμφάνιση σταθερό, όπως απαιτεί η εκάστοτε εμφάνιση που κάνουμε. Καλό είναι ο καθένας να βρει (με μερικά απλά τεστ) έναν τρόπο ανάδευσης που του ταιριάζει και να τον κρατήσει για πάντα αμετάβλητο.
Στην περίπτωση που υποεμφανιστεί το φιλμ μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ενισχυτή χρωμίου. Σε περίπτωση υπερεμφάνισης, εφαρμόζουμε μειωτή του Farmer (με προσοχή). Οι μικρές αποκλίσεις από το κανονικό κοντράστ διορθώνονται στην εκτύπωση.
ΛΑΘΟΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ
Η θερμοκρασία του εμφανιστή παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην ταχύτητα με την οποία θα λάβει χώρα η χημική διεργασία της εμφάνισης. Έτσι, αποκλίσεις από τη θεμιτή θερμοκρασία, αν δεν συνοδεύονται από διορθώσεις στο χρόνο εμφάνισης, έχουν σαν αποτέλεσμα υπό ή υπερεμφανισμένα
αρνητικά πάλι. Φροντίζουμε λοιπόν να ελέγχουμε συχνά τη θερμοκρασία του υγρού στο τανκ μας (ακόμη και κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας) και, αν παραστεί ανάγκη, το βάζουμε μέσα σε μία λεκάνη με κρύο ή ζεστό νερό (ανάλογα με το αν θέλουμε να το κρυώσουμε ή να το ζεστάνουμε) για λίγη ώρα ή καθ’ όλη τη διάρκεια της επεξεργασίας. Καλό είναι πάντως η θερμοκρασία στο χώρο που δουλεύουμε να μην είναι πολύ μακριά από τους 20 C.
ΛΑΘΟΣ ΔΙΑΛΥΣΗ ΕΜΦΑΝΙΣΤΗ
Κάποιοι αρχάριοι ή απλά απρόσεκτοι μπερδεύονται με τον τρόπο που ζητάει ο κατασκευαστής των χημικών να διαλυθούν σε νερό πριν τη χρήση. Αν για παράδειγμα η διάλυση που προτείνει ο κατασκευαστής είναι 1+25, αυτοί κάνουν διάλυση 1+2,5 ή κάτι παρεμφερές. Το αποτέλεσμα είναι να χρησιμοποιούν εμφανιστή που είναι είτε εξαιρετικά συγκεντρωμένος και ισχυρός ή σκέτο νεράκι με ίχνη εμφανιστή (αυτό λέγεται ομοιοπαθητική εμφάνιση).
Τα φιλμ βγαίνουν πάλι υπέρ ή υποεμφανισμένα και οι τρόποι αντιμετώπισης οι ίδιοι.
Για την αποφυγή του προβλήματος, πρέπει όποιος δεν τα πάει καλά με τα νούμερα να πάρει μια ηλεκτρονική αριθμομηχανή στο σκοτεινό θάλαμο και να κάνει τις πράξεις προσεκτικά, σημειώνοντας σε ένα χαρτί τις ακριβείς ποσότητες χημικών και νερού που πρέπει να βάλει για να φτιάξει το διάλυμα εργασίας.
ΣΚΟΝΗ ΕΜΦΑΝΙΣΤΗ ΠΟΥ ΔΕΝ ΔΙΑΛΥΘΗΚΕ ΚΑΛΑ
Αν χρησιμοποιεί κανείς εμφανιστή σε σκόνη και δεν φροντίσει κατά τη διάλυσή της στο νερό να εξαφανίσει κάθε κόκκο σκόνης του χημικού, κάποιοι κόκκοι στερεού μπορεί να επικαθήσουν στο φιλμ του κατά την εμφάνιση και να δημιουργήσουν μαύρα στίγματα στην εικόνα του αρνητικού (θα φαίνονται λευκά στην εκτύπωση). Η εικόνα μπορεί τότε να διορθωθεί μόνο με ρετούς.
Για να μην συμβεί το λάθος αυτό, φροντίζουμε να ανακατεύουμε πολύ καλά το διάλυμα όταν φτιάχνουμε τον εμφανιστή μας από χημικό σε σκόνη. Πρέπει η θερμοκρασία του νερού στο οποίο διαλύουμε τη σκόνη να έχει υψηλή θερμοκρασία (αναφέρεται στις οδηγίες διάλυσης) και να ανακατέψουμε πολύ καλά για αρκετή ώρα. Για να αποφύγουμε την ταλαιπωρία, μπορούμε να αγοράζουμε εμφανιστή σε υγρή μορφή, γνωρίζοντας όμως πως δεν θα έχει την ίδια διάρκεια ζωής όσο η σκόνη.
ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ
Αν η θερμοκρασία δύο διαδοχικών «μπάνιων» στην επεξεργασία του φιλμ μας είναι πολύ διαφορετική (διαφορά πάνω από πέντε βαθμούς), τότε η ζελατίνη του φιλμ κινδυνεύει να πάθει ένα «κρακελάρισμα» εξαιτίας της απότομης συστολής ή διαστολής που ονομάζεται «ρετικιουλασιόν» (reticulation). Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα η εικόνα να φαίνεται σαν να έχει χιλιάδες μπιμπίκια, ή σαν να είναι ένα ψηφιδωτό. Στην περίπτωση που η ρετικιουλασιόν συμβεί σε μικρό βαθμό, μπορεί κανείς να μπερδέψει το αποτέλεσμα νομίζοντας απλά πως το φιλμ του έχει χοντρό κόκκο.
Το πρόβλημα δεν διορθώνεται αν συμβεί, γι’ αυτό πρέπει να φροντίζουμε όλα τα υγρά στα οποία βάλουμε το φιλμ μας (και του νερού πλυσίματος συμπεριλαμβανομένου) να έχουν παρόμοια θερμοκρασία.
ΠΡΩΤΑ ΦΙΞ
Έχει συμβεί ουκ ολίγες φορές, να βάζει στο τανκ κανείς πρώτα τον στερεωτή και μετά τα υπόλοιπα χημικά (η σειρά με την οποία θα μπουν τα υπόλοιπα δεν έχει καμία σημασία
για το φιλμ). Το αποτέλεσμα της διαδικασίας αυτής είναι ένα ωραιότατο διαφανές φιλμ, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πολλά πράγματα, όπως για τη διακόσμηση μιας λάμπας ή του χριστουγεννιάτικου δέντρου.
ΛΙΓΟΣ ή ΠΟΛΥΣ ΕΜΦΑΝΙΣΤΗΣ ΣΤΟ ΤΑΝΚ
Αν η ποσότητα του εμφανιστή που θα βάλουμε στο τανκ είναι μικρότερη από την αναγκαία, το πάνω μέρος του σπιράλ δεν θα έρχεται σε επαφή με το χημικό, και θα εμφανίζεται μόνο κατά τη διάρκεια των αναδεύσεων. Αποτέλεσμα, το φιλμ να έχει από τη μία πλευρά μία υποεμφανισμένη λωρίδα, πράγμα που θα καταστήσει όλες τις εικόνες του άχρηστες.
Αντίδοτο στο σφάλμα αυτό δεν υπάρχει, παρά μόνο η προσοχή που μπορεί να αφιερώσει κανείς στο σωστό μέτρημα της αναγκαίας ποσότητας εμφανιστή για το τανκ που χρησιμοποιεί.
Αν ο εμφανιστής είναι πάρα πολύς και δεν μένει χώρος για αέρα στο τανκ, είναι αρκετά πιθανόν να μην γίνεται σωστή ανάδευση και να υποεμφανιστεί ελαφρά το φιλμ.
ΜΗ ΧΡΗΣΗ AGEPON ή PHOTO-FLO
Μετά το πλύσιμο του φιλμ με τρεχούμενο νερό πρέπει να το περάσουμε από ένα διάλυμα που θα μειώσει την επιφανειακή τάση του νερού και έτσι δεν θα επιτρέψει τη δημιουργία σταγόνων στην επιφάνειά του κατά το στέγνωμα (τα πιο γνωστά τέτοια χημικά είναι το Agfa Agepon και το Kodak Photo-Flo). Καλό είναι το νερό που θα χρησιμοποιήσουμε για το τελευταίο αυτό μπάνιο να είναι απαλλαγμένο από τα άλατα (απεσταγμένο).
Αν δεν ακολουθήσουμε την τακτική αυτή, είναι αρκετά πιθανό να βρούμε ίχνη από σταγόνες στο αρνητικό μας, που πολλές φορές φαίνονται και στην εκτύπωση. Αν συμβεί αυτό, μπορούμε να τρίψουμε τα σημεία αυτά με ένα μαλακό πανάκι εμποτισμένο σε μεθανόλη ή κάποιο ειδικό υγρό καθαρισμού των φιλμ και να ευχηθούμε να φύγουν τα σημάδια.
ΓΡΑΤΖΟΥΝΙΕΣ ΑΠΟ ΤΡΙΨΙΜΟ ΣΤΟ ΣΤΕΓΝΩΜΑ
Κάποιοι απερίσκεπτοι φωτογράφοι, με σκοπό να αποφύγουν τη δημιουργία σταγόνων πάνω στα φιλμ τους κατά το στέγνωμα, τα «στραγγίζουν» με δύο σφουγγαράκια ή με τα δύο δάχτυλα πριν να τα κρεμάσουν για στέγνωμα. Δυστυχώς, ο κίνδυνος να δημιουργήσουν γρατζουνιές με τον τρόπο αυτό είναι πολύ μεγάλος, οι γρατζουνιές αυτές δε θα είναι μακριές και πολύ δύσκολο να εξαφανιστούν με ρετούς. Καλύτερο είναι να αποφεύγεται κάθε μηχανική καταπόνηση της εμουλσιόν,
ειδικά όσο είναι υγρή και πολύ πιο ευαίσθητη.
ΣΤΕΓΝΩΜΑ ΣΕ ΑΕΡΑ ΜΕ ΣΚΟΝΗ
Αν στεγνώσουμε το φιλμ μας σε περιβάλλον με πολλή σκόνη, είναι πιθανόν να επικαθήσουν σκονίτσες στην εμουλσιόν που θα φύγουν πολύ δύσκολα (μόνο με τρίψιμο και κίνδυνο να
γρατζουνιστεί το φιλμ). Καλό είναι να βρούμε ένα χώρο χωρίς σκόνη και βρώμες όπου θα κρεμάμε τα φιλμ μας για στέγνωμα, έτσι να αποφύγουμε το πρόβλημα εξ ολοκλήρου.
Αν συμβεί πάντως, μπορούμε πάντα να καταφύγουμε στο ρετούς.
ΕΛΛΙΠΕΣ ΦΙΞΑΡΙΣΜΑ
Αν το φιλμ μας δεν στερεωθεί καλά, είτε γιατί το χημικό έχει εξουθενωθεί είτε γιατί δεν το αφήσουμε να δράσει για αρκετό χρόνο (η θερμοκρασία παίζει κι αυτή ρόλο, όπως και η ανάδευση), το αποτέλεσμα θα είναι να δούμε, είτε αμέσως μετά την επεξεργασία, είτε αργότερα, καφέ λεκέδες που φαίνονται πιο καλά από την πίσω πλευρά του φιλμ και σκουραίνουν όσο περνάει ο χρόνος.
Αν τύχει και παρατηρήσουμε κάτι τέτοιο, πρέπει να ξαναβάλουμε το αρνητικό μας σε φρέσκο στερεωτή για να συμπληρώσουμε τη διαδικασία όπως πρέπει. Αυτό φυσικά προϋποθέτει να καταλάβουμε αρκετά γρήγορα το πρόβλημα, και όχι μερικές μέρες αργότερα.
Καλό είναι πάντως να δοκιμάζουμε τη στερέωσή μας πότε-πότε, ειδικά όταν την κρατάμε για πολύ καιρό. Υπάρχουν στην αγορά ειδικά χαρτάκια που τεστάρουν την οξύτητα του διαλύματος του στερεωτή και υγρά με τα οποία μπορεί κανείς να δοκιμάσει τη συγκέντρωση αργύρου στο διάλυμα (αν πέσει η οξύτητα του στερεωτή ή κορεστεί σε αργυρούχες ενώσεις, δεν λειτουργεί πια σωστά). Μπορεί επίσης κανείς να κάνει και ένα απλό εμπειρικό τεστ, που δεν είναι τόσο έγκυρο όσο τα προαναφερθέντα, είναι όμως πιο εύκολο. Αρκεί να πάρει ένα μικρό κομμάτι άχρηστο ανεμφάνιστο φιλμ (η γλώσσα που περισσεύει από τα 35άρια κάνει καλά τη δουλειά) και να το βουτήξει στο στερεωτή, χρονομετρώντας το διάστημα που χρειάζεται για να γίνει διαφανές. Αν ο αναγκαίος αυτός χρόνος είναι πιο μεγάλος από το μισό του χρόνου που δίνει ο κατασκευαστής για τη στερέωση των φιλμ, αυτό σημαίνει πως ήρθε η ώρα να αλλάξει το χημικό αυτό.
ΛΙΓΟ ΠΛΥΣΙΜΟ
Όταν το πλύσιμο που κάνουμε στο φιλμ μας δεν είναι επαρκές, τα αποτελέσματα δεν φαίνονται αμέσως. Σε μερικούς μήνες ή χρόνια όμως αρχίζουν να φαίνονται κιτρινίλες και τα είδωλα να ξεθωριάζουν κατά περιοχές ή σε όλη τους την επιφάνεια.
Στην περίπτωση αυτή, δυστυχώς, δεν μπορούν να γίνουν πολλά για να σωθούν τα αρνητικά. Αν ο φωτογράφος αντιληφθεί το πρόβλημα σχετικά νωρίς και η καταστροφή δεν είναι μεγάλη, το καλύτερο που έχει να κάνει είναι να
αντιγράψει τα αρνητικά του σε ένα νέο φιλμ για να σώσει τις εικόνες (η σημερινή τεχνολογία προσφέρει και τη λύση της ψηφιακής αντιγραφής).
Για να πλένονται με σιγουριά τα φιλμ, πρέπει να φροντίζουμε να είναι τοποθετημένα έτσι ώστε να υπάρχει συνεχής ροή νερού γύρω τους (δεν είναι ανάγκη να τρέχει πολύ νερό) και να υπάρχει τρόπος ανανέωσης του νερού στο δοχείο αρκετές φορές το λεπτό. Πολλές εταιρείες κατασκευής τανκ εμφάνισης προσφέρουν πολύ αποτελεσματικές λύσεις για το πλύσιμο των φιλμ μέσα στο τανκ με τη βοήθεια ειδικών εξαρτημάτων. Η κλασική λύση, το να αφήνει δηλαδή να τρέχει το νερό από τη βρύση πάνω από το ανοιχτό τανκ, δεν είναι αρκετά αποτελεσματική.
ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΣΩΣΤΟ - ΑΠΟΦΕΥΓΟΝΤΑΣ ΤΑ ΛΑΘΗ
1. Συνιστάται η χρήση ηλεκτρονικής αριθμομηχανής για τον υπολογισμό των ποσοτήτων των υγρών που χρειάζονται για τη διάλυση των χημικών.
2. Η προετοιμασία των χημικών πρέπει να γίνει προσεκτικά. Το νερό για τη διάλυση καλό είναι να είναι απεσταγμένο και πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην ανάμειξη των χημικών σε σκόνη ώστε να μην μείνουν κομμάτια στερεού μέσα στο διάλυμα. Ένας πλαστικός αναδευτήρας κάνει αρκετά καλή δουλειά.
3. Η μέτρηση της σωστής ποσότητας του κάθε χημικού πρέπει να γίνεται με ογκομετρικά δοχεία που εξασφαλίζουν ακρίβεια στη μέτρηση. Καλό είναι να χρησιμοποιούνται διαφορετικά δοχεία για τη μέτρηση του εμφανιστή και των άλλων χημικών, ώστε να αποφεύγεται η μόλυνση από υπολείμματα σε κακοπλυμένα δοχεία.
4. Όταν κρατάμε τα υγρά της επεξεργασίας των υλικών μας για μελλοντική χρήση, πρέπει να σημειώνουμε την ημερομηνία παρασκευής τους και το πόσα φιλμ ή χαρτιά έχουμε επεξεργαστεί με το συγκεκριμένο διάλυμα.
5. Το φόρτωμα του φιλμ στο τανκ πρέπει να γίνεται πολύ προσεκτικά, ώστε να μην τσακιστεί το φιλμ, να μην ακουμπήσουμε την επιφάνειά του με τα δάχτυλα και να περάσει στις σπείρες χωρίς να ακουμπάνε κομμάτια του μεταξύ τους.
6. Ο χρόνος παραμονής του φιλμ στα χημικά πρέπει να υπολογίζεται με ακρίβεια. Συνιστάται η χρήση καλού χρονομέτρου για να αποφεύγονται τα λάθη.
7. α,β,γ...
Η ανάδευση πρέπει να γίνεται απαλά, με μια σταθερή ταχύτητα (ούτε πολύ γρήγορα ούτε και αργά). Ο κύκλος της ανάδευσης πρέπει να έχει την ίδια διάρκεια κάθε φορά. Η κίνηση δεν πρέπει να δημιουργεί φουσκάλες αέρα μέσα στο τανκ και μετά από κάθε κύκλο πρέπει να χτυπάμε ελαφρά το τανκ στο τραπέζι για να βοηθάμε τον αέρα να ανέβει πιο γρήγορα στην επιφάνεια του υγρού.
8. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνει κανείς στο στέγνωμα των αρνητικών, κρεμώντας τα φιλμ σε περιβάλλον χωρίς σκόνη και προσέχοντας να μην ακουμπήσει την επιφάνειά τους.
Οργάνωση και παρουσίαση κειμένων Γιώργος Βλάχου
Από τον Γρηγόρη Δάλλη
ΣHΜΕΙΩΣΗ: Την αρχική περισυλλογή των πληροφοριών από τον ιστό και αναδημοσίευσή τους την έκανε ο Γρηγόρης Δάλλης, για πρώτη φορά στο forum του ιστότοπου “ΦωτοΕστίαση” την 07/12/2007. Τον ευχαριστούμε! Την παρούσα οργάνωση και παρουσίαση των κειμένων την έκανε ο Γιώργος Βλάχου
ΣΚΟΝΗ ΣΤΟ ΑΡΝΗΤΙΚΟ
Τα σωματίδια σκόνης που είναι κολλημένα στο αρνητικό μας πριν την εμφάνιση υπάρχει πιθανότητα να μην φύγουν όταν τα υγρά έρθουν σε επαφή με την εμουλσιόν. Στην περίπτωση
αυτή θα έχουμε λευκές τρύπες στο αρνητικό μας, που σημαίνει πως στην εκτύπωση θα φανούν μαύρα στίγματα, πολύ δύσκολο να ρετουσαριστούν. Καλό είναι λοιπόν να φορτώνουμε τα αρνητικά μας στο τανκ σε μέρος που δεν υπάρχει καθόλου σκόνη. Επίσης, κάθε δαχτυλιά που κάνουμε στο αρνητικό μας με υγρά ή λιπαρά χέρια μπορεί να αφήσει σημάδι με τα ίδια καταστροφικά αποτελέσματα.
ΤΣΑΚΙΣΜΑ ΦΙΛΜ ΣΤΟ ΦΟΡΤΩΜΑ
Όταν φορτώνουμε το φιλμ μας στο σπιράλ για να το εμφανίσουμε, πρέπει να προσέχουμε πολύ να μην το τσακίσουμε. Τα τσακίσματα αυτά θα φανούν στο αρνητικό μας σαν σκούρα σημάδια που θα είναι ορατά και στην εκτύπωση. Ο μόνος τρόπος να διορθώσουμε το πρόβλημα αυτό είναι το ρετούς, αν και η επιχείρηση αυτή είναι πολύ δύσκολη.
ΔΥΟ ΚΟΜΜΑΤΙΑ ΦΙΛΜ ΑΚΟΥΜΠΑΝΕ ΣΤΟ ΣΠΙΡΑΛ
Όταν φορτώνουμε το φιλμ στο σπιράλ, αν τύχει και το φιλμ βγει από το λούκι σε κάποιο σημείο και ακουμπήσει με το κομμάτι που βρίσκεται δίπλα του, το μέρος του φιλμ που ακουμπάει με την πλευρά της εμουλσιόν δεν θα εμφανιστεί, ούτε θα στερεωθεί. Το αποτέλεσμα θα είναι να ανακαλύψουμε, όταν δούμε το φιλμ μας στο φως, πως αυτό το κομμάτι έχει καταστραφεί ανεπανόρθωτα.
ΕΜΦΑΝΙΣΗ 120 ΜΕ ΤΟ ΧΑΡΤΙ
Κάποιοι πρωτάρηδες του μεσαίου φορμά (συχνά σπουδαστές φωτογραφίας) δεν γνωρίζουν πως πριν τυλίξει κανείς το φιλμ 120 στο σπιράλ της εμφάνισης πρέπει πρώτα να αφαιρέσει το προστατευτικό χαρτί που βρίσκεται κολλημένο στη μια άκρη του. Έτσι, εμφανίζουν το χαρτί μαζί με το φιλμ και τα αποτελέσματα είναι τραγικά!
ΦΟΥΣΚΑΛΕΣ ΣΤΟΝ ΕΜΦΑΝΙΣΤΗ
Εάν παγιδευτούν φουσκάλες αέρα ανάμεσα στις σπείρες του τανκ εμφάνισης και δεν φροντίσουμε να τις απαλείψουμε, στα σημεία εκείνα δεν θα εμφανιστεί το φιλμ. Θα ανακαλύψουμε εξετάζοντας το φιλμ μας μετά την επεξεργασία του διαφανείς κύκλους, που μπορεί να είναι και καφετί αν επιπλέον οι φουσκάλες αέρα δεν μετακινήθηκαν ούτε στον στερεωτή. Για να αποφεύγουμε την εμφάνιση αυτού του προβλήματος πρέπει να φροντίζουμε η ροή του εμφανιστή όταν γεμίζουμε το τανκ να είναι σταθερή και γρήγορη χωρίς να κάνει μπουρμπουλήθρες και κατόπιν, να χτυπάμε το τανκ ελαφρά κάτω μετά από κάθε ανάδευση για να ανεβαίνουν οι φουσκάλες στην επιφάνεια του υγρού.
ΧΡΗΣΗ ΝΕΡΟΥ ΒΡΥΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΜΦΑΝΙΣΤΗ
Αν το νερό που χρησιμοποιούμε για τη διάλυση του εμφανιστή περιέχει μικρά σωματίδια, μπορεί αυτά να επικαθίσουν πάνω στην επιφάνεια του φιλμ και να δημιουργήσουν διαφανείς τρύπες, αφού ο εμφανιστής δεν θα δράσει στα σημεία αυτά. Είναι σαφώς καλύτερα να χρησιμοποιούμε απεσταγμένο νερό για τη διάλυση του εμφανιστή (αν όχι και για τον στερεωτή).
ΠΟΛΥ ΔΥΝΑΤΟΣ ΕΜΦΑΝΙΣΤΗΣ - ΛΙΓΟΣ ΧΡΟΝΟΣ
Κάποιοι προτιμούν να επιλέγουν πολύ ισχυρούς εμφανιστές που χρειάζονται σύντομους χρόνους για να εμφανίσουν τα φιλμ τους, μάλλον γιατί βιάζονται να τελειώσουν τη
διαδικασία της εμφάνισης. Αν ο χρόνος εμφάνισης είναι μικρότερος από 5 λεπτά της ώρας, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος η εμφάνιση να γίνει ανομοιόμορφα και να φανούν σκούρα ή
ανοιχτότερα σημάδια από τη ροή του υγρού κατά την εμφάνιση. Ο μόνος τρόπος να αποφύγει κανείς το πρόβλημα αυτό, είναι να χρησιμοποιεί τους εμφανιστές του σε μεγαλύτερη διάλυση (πράγμα που θα του προσφέρει και καλύτερη οξύτητα στις εικόνες).
ΕΞΟΥΘΕΝΩΜΕΝΟΣ ΕΜΦΑΝΙΣΤΗΣ
Όταν χρησιμοποιούμε τον εμφανιστή μας σε διάλυση στοκ, μπορούμε να εμφανίσουμε πολλά φιλμ με ένα λίτρο εμφανιστή (περισσότερα ακόμη αν φτιάξουμε μεγαλύτερη ποσότητα χημικού). Αν το διάλυμα αυτό εξουθενωθεί ή οξειδωθεί και δεν το γνωρίζουμε, θα υποεμφανίσουμε το φιλμ μας και θα έχουμε σαν αποτέλεσμα ένα πολύ αδύνατο αρνητικό με χαμηλό κοντράστ. Για να αποφύγουμε το σφάλμα αυτό πρέπει να σημειώνουμε πόσα φιλμ έχουμε εμφανίσει με το συγκεκριμένο διάλυμα και να αυξάνουμε για κάθε φιλμ το χρόνο εμφάνισης όσο συνιστά ο κατασκευαστής. Επιπλέον, πρέπει όταν φτάσουμε στο όριο του αριθμού φιλμ που αντέχει να εμφανίσει το χημικό μας, να το πετάξουμε και να φτιάξουμε καινούργιο.
Όταν κρατάμε τον εμφανιστή μας για πολύ καιρό σε μπουκάλια, πρέπει να φροντίζουμε να μην υπάρχει αέρας
στο μπουκάλι, γιατί ο εμφανιστής μας θα οξειδωθεί. Πολύ χρήσιμα για την περίπτωση αυτή είναι τα μπουκάλια - ακορντεόν που πωλούνται στα καταστήματα με είδη για το σκοτεινό θάλαμο.
Καλό είναι να προσέχουμε να μην κρατάμε τον εμφανιστή περισσότερο από όσο προβλέπουν οι προδιαγραφές του (υπάρχουν σχετικές αναφορές στα τεχνικά φυλλάδια για το κάθε χημικό).
Αν συμβεί το προαναφερθέν σφάλμα και υποεμφανιστεί το φιλμ μας, μπορούμε να το τυπώσουμε σε σκληρότερο χαρτί ή - πιο δύσκολο - να χρησιμοποιήσουμε έναν ενισχυτή της αργυρούχας εικόνας για να ανεβάσουμε την πυκνότητα της (ο ενισχυτής χρωμίου χρησιμοποιείται πιο συχνά).
ΛΑΘΟΣ ΑΝΑΔΕΥΣΗ ΛΙΓΗ / ΠΟΛΛΗ
Όταν αναδεύουμε το τανκ λιγότερο ή περισσότερο από όσο πρέπει κατά την εμφάνιση το πρώτο που θα συμβεί θα είναι να υπέρ ή υποεμφανιστεί το φιλμ μας, με άμεσο αντίκτυπο στην αντίθεση.
Οφείλουμε να τηρούμε με ευλάβεια τον τρόπο ανάδευσης κατά την εμφάνιση σταθερό, όπως απαιτεί η εκάστοτε εμφάνιση που κάνουμε. Καλό είναι ο καθένας να βρει (με μερικά απλά τεστ) έναν τρόπο ανάδευσης που του ταιριάζει και να τον κρατήσει για πάντα αμετάβλητο.
Στην περίπτωση που υποεμφανιστεί το φιλμ μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ενισχυτή χρωμίου. Σε περίπτωση υπερεμφάνισης, εφαρμόζουμε μειωτή του Farmer (με προσοχή). Οι μικρές αποκλίσεις από το κανονικό κοντράστ διορθώνονται στην εκτύπωση.
ΛΑΘΟΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ
Η θερμοκρασία του εμφανιστή παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην ταχύτητα με την οποία θα λάβει χώρα η χημική διεργασία της εμφάνισης. Έτσι, αποκλίσεις από τη θεμιτή θερμοκρασία, αν δεν συνοδεύονται από διορθώσεις στο χρόνο εμφάνισης, έχουν σαν αποτέλεσμα υπό ή υπερεμφανισμένα
αρνητικά πάλι. Φροντίζουμε λοιπόν να ελέγχουμε συχνά τη θερμοκρασία του υγρού στο τανκ μας (ακόμη και κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας) και, αν παραστεί ανάγκη, το βάζουμε μέσα σε μία λεκάνη με κρύο ή ζεστό νερό (ανάλογα με το αν θέλουμε να το κρυώσουμε ή να το ζεστάνουμε) για λίγη ώρα ή καθ’ όλη τη διάρκεια της επεξεργασίας. Καλό είναι πάντως η θερμοκρασία στο χώρο που δουλεύουμε να μην είναι πολύ μακριά από τους 20 C.
ΛΑΘΟΣ ΔΙΑΛΥΣΗ ΕΜΦΑΝΙΣΤΗ
Κάποιοι αρχάριοι ή απλά απρόσεκτοι μπερδεύονται με τον τρόπο που ζητάει ο κατασκευαστής των χημικών να διαλυθούν σε νερό πριν τη χρήση. Αν για παράδειγμα η διάλυση που προτείνει ο κατασκευαστής είναι 1+25, αυτοί κάνουν διάλυση 1+2,5 ή κάτι παρεμφερές. Το αποτέλεσμα είναι να χρησιμοποιούν εμφανιστή που είναι είτε εξαιρετικά συγκεντρωμένος και ισχυρός ή σκέτο νεράκι με ίχνη εμφανιστή (αυτό λέγεται ομοιοπαθητική εμφάνιση).
Τα φιλμ βγαίνουν πάλι υπέρ ή υποεμφανισμένα και οι τρόποι αντιμετώπισης οι ίδιοι.
Για την αποφυγή του προβλήματος, πρέπει όποιος δεν τα πάει καλά με τα νούμερα να πάρει μια ηλεκτρονική αριθμομηχανή στο σκοτεινό θάλαμο και να κάνει τις πράξεις προσεκτικά, σημειώνοντας σε ένα χαρτί τις ακριβείς ποσότητες χημικών και νερού που πρέπει να βάλει για να φτιάξει το διάλυμα εργασίας.
ΣΚΟΝΗ ΕΜΦΑΝΙΣΤΗ ΠΟΥ ΔΕΝ ΔΙΑΛΥΘΗΚΕ ΚΑΛΑ
Αν χρησιμοποιεί κανείς εμφανιστή σε σκόνη και δεν φροντίσει κατά τη διάλυσή της στο νερό να εξαφανίσει κάθε κόκκο σκόνης του χημικού, κάποιοι κόκκοι στερεού μπορεί να επικαθήσουν στο φιλμ του κατά την εμφάνιση και να δημιουργήσουν μαύρα στίγματα στην εικόνα του αρνητικού (θα φαίνονται λευκά στην εκτύπωση). Η εικόνα μπορεί τότε να διορθωθεί μόνο με ρετούς.
Για να μην συμβεί το λάθος αυτό, φροντίζουμε να ανακατεύουμε πολύ καλά το διάλυμα όταν φτιάχνουμε τον εμφανιστή μας από χημικό σε σκόνη. Πρέπει η θερμοκρασία του νερού στο οποίο διαλύουμε τη σκόνη να έχει υψηλή θερμοκρασία (αναφέρεται στις οδηγίες διάλυσης) και να ανακατέψουμε πολύ καλά για αρκετή ώρα. Για να αποφύγουμε την ταλαιπωρία, μπορούμε να αγοράζουμε εμφανιστή σε υγρή μορφή, γνωρίζοντας όμως πως δεν θα έχει την ίδια διάρκεια ζωής όσο η σκόνη.
ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ
Αν η θερμοκρασία δύο διαδοχικών «μπάνιων» στην επεξεργασία του φιλμ μας είναι πολύ διαφορετική (διαφορά πάνω από πέντε βαθμούς), τότε η ζελατίνη του φιλμ κινδυνεύει να πάθει ένα «κρακελάρισμα» εξαιτίας της απότομης συστολής ή διαστολής που ονομάζεται «ρετικιουλασιόν» (reticulation). Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα η εικόνα να φαίνεται σαν να έχει χιλιάδες μπιμπίκια, ή σαν να είναι ένα ψηφιδωτό. Στην περίπτωση που η ρετικιουλασιόν συμβεί σε μικρό βαθμό, μπορεί κανείς να μπερδέψει το αποτέλεσμα νομίζοντας απλά πως το φιλμ του έχει χοντρό κόκκο.
Το πρόβλημα δεν διορθώνεται αν συμβεί, γι’ αυτό πρέπει να φροντίζουμε όλα τα υγρά στα οποία βάλουμε το φιλμ μας (και του νερού πλυσίματος συμπεριλαμβανομένου) να έχουν παρόμοια θερμοκρασία.
ΠΡΩΤΑ ΦΙΞ
Έχει συμβεί ουκ ολίγες φορές, να βάζει στο τανκ κανείς πρώτα τον στερεωτή και μετά τα υπόλοιπα χημικά (η σειρά με την οποία θα μπουν τα υπόλοιπα δεν έχει καμία σημασία
για το φιλμ). Το αποτέλεσμα της διαδικασίας αυτής είναι ένα ωραιότατο διαφανές φιλμ, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πολλά πράγματα, όπως για τη διακόσμηση μιας λάμπας ή του χριστουγεννιάτικου δέντρου.
ΛΙΓΟΣ ή ΠΟΛΥΣ ΕΜΦΑΝΙΣΤΗΣ ΣΤΟ ΤΑΝΚ
Αν η ποσότητα του εμφανιστή που θα βάλουμε στο τανκ είναι μικρότερη από την αναγκαία, το πάνω μέρος του σπιράλ δεν θα έρχεται σε επαφή με το χημικό, και θα εμφανίζεται μόνο κατά τη διάρκεια των αναδεύσεων. Αποτέλεσμα, το φιλμ να έχει από τη μία πλευρά μία υποεμφανισμένη λωρίδα, πράγμα που θα καταστήσει όλες τις εικόνες του άχρηστες.
Αντίδοτο στο σφάλμα αυτό δεν υπάρχει, παρά μόνο η προσοχή που μπορεί να αφιερώσει κανείς στο σωστό μέτρημα της αναγκαίας ποσότητας εμφανιστή για το τανκ που χρησιμοποιεί.
Αν ο εμφανιστής είναι πάρα πολύς και δεν μένει χώρος για αέρα στο τανκ, είναι αρκετά πιθανόν να μην γίνεται σωστή ανάδευση και να υποεμφανιστεί ελαφρά το φιλμ.
ΜΗ ΧΡΗΣΗ AGEPON ή PHOTO-FLO
Μετά το πλύσιμο του φιλμ με τρεχούμενο νερό πρέπει να το περάσουμε από ένα διάλυμα που θα μειώσει την επιφανειακή τάση του νερού και έτσι δεν θα επιτρέψει τη δημιουργία σταγόνων στην επιφάνειά του κατά το στέγνωμα (τα πιο γνωστά τέτοια χημικά είναι το Agfa Agepon και το Kodak Photo-Flo). Καλό είναι το νερό που θα χρησιμοποιήσουμε για το τελευταίο αυτό μπάνιο να είναι απαλλαγμένο από τα άλατα (απεσταγμένο).
Αν δεν ακολουθήσουμε την τακτική αυτή, είναι αρκετά πιθανό να βρούμε ίχνη από σταγόνες στο αρνητικό μας, που πολλές φορές φαίνονται και στην εκτύπωση. Αν συμβεί αυτό, μπορούμε να τρίψουμε τα σημεία αυτά με ένα μαλακό πανάκι εμποτισμένο σε μεθανόλη ή κάποιο ειδικό υγρό καθαρισμού των φιλμ και να ευχηθούμε να φύγουν τα σημάδια.
ΓΡΑΤΖΟΥΝΙΕΣ ΑΠΟ ΤΡΙΨΙΜΟ ΣΤΟ ΣΤΕΓΝΩΜΑ
Κάποιοι απερίσκεπτοι φωτογράφοι, με σκοπό να αποφύγουν τη δημιουργία σταγόνων πάνω στα φιλμ τους κατά το στέγνωμα, τα «στραγγίζουν» με δύο σφουγγαράκια ή με τα δύο δάχτυλα πριν να τα κρεμάσουν για στέγνωμα. Δυστυχώς, ο κίνδυνος να δημιουργήσουν γρατζουνιές με τον τρόπο αυτό είναι πολύ μεγάλος, οι γρατζουνιές αυτές δε θα είναι μακριές και πολύ δύσκολο να εξαφανιστούν με ρετούς. Καλύτερο είναι να αποφεύγεται κάθε μηχανική καταπόνηση της εμουλσιόν,
ειδικά όσο είναι υγρή και πολύ πιο ευαίσθητη.
ΣΤΕΓΝΩΜΑ ΣΕ ΑΕΡΑ ΜΕ ΣΚΟΝΗ
Αν στεγνώσουμε το φιλμ μας σε περιβάλλον με πολλή σκόνη, είναι πιθανόν να επικαθήσουν σκονίτσες στην εμουλσιόν που θα φύγουν πολύ δύσκολα (μόνο με τρίψιμο και κίνδυνο να
γρατζουνιστεί το φιλμ). Καλό είναι να βρούμε ένα χώρο χωρίς σκόνη και βρώμες όπου θα κρεμάμε τα φιλμ μας για στέγνωμα, έτσι να αποφύγουμε το πρόβλημα εξ ολοκλήρου.
Αν συμβεί πάντως, μπορούμε πάντα να καταφύγουμε στο ρετούς.
ΕΛΛΙΠΕΣ ΦΙΞΑΡΙΣΜΑ
Αν το φιλμ μας δεν στερεωθεί καλά, είτε γιατί το χημικό έχει εξουθενωθεί είτε γιατί δεν το αφήσουμε να δράσει για αρκετό χρόνο (η θερμοκρασία παίζει κι αυτή ρόλο, όπως και η ανάδευση), το αποτέλεσμα θα είναι να δούμε, είτε αμέσως μετά την επεξεργασία, είτε αργότερα, καφέ λεκέδες που φαίνονται πιο καλά από την πίσω πλευρά του φιλμ και σκουραίνουν όσο περνάει ο χρόνος.
Αν τύχει και παρατηρήσουμε κάτι τέτοιο, πρέπει να ξαναβάλουμε το αρνητικό μας σε φρέσκο στερεωτή για να συμπληρώσουμε τη διαδικασία όπως πρέπει. Αυτό φυσικά προϋποθέτει να καταλάβουμε αρκετά γρήγορα το πρόβλημα, και όχι μερικές μέρες αργότερα.
Καλό είναι πάντως να δοκιμάζουμε τη στερέωσή μας πότε-πότε, ειδικά όταν την κρατάμε για πολύ καιρό. Υπάρχουν στην αγορά ειδικά χαρτάκια που τεστάρουν την οξύτητα του διαλύματος του στερεωτή και υγρά με τα οποία μπορεί κανείς να δοκιμάσει τη συγκέντρωση αργύρου στο διάλυμα (αν πέσει η οξύτητα του στερεωτή ή κορεστεί σε αργυρούχες ενώσεις, δεν λειτουργεί πια σωστά). Μπορεί επίσης κανείς να κάνει και ένα απλό εμπειρικό τεστ, που δεν είναι τόσο έγκυρο όσο τα προαναφερθέντα, είναι όμως πιο εύκολο. Αρκεί να πάρει ένα μικρό κομμάτι άχρηστο ανεμφάνιστο φιλμ (η γλώσσα που περισσεύει από τα 35άρια κάνει καλά τη δουλειά) και να το βουτήξει στο στερεωτή, χρονομετρώντας το διάστημα που χρειάζεται για να γίνει διαφανές. Αν ο αναγκαίος αυτός χρόνος είναι πιο μεγάλος από το μισό του χρόνου που δίνει ο κατασκευαστής για τη στερέωση των φιλμ, αυτό σημαίνει πως ήρθε η ώρα να αλλάξει το χημικό αυτό.
ΛΙΓΟ ΠΛΥΣΙΜΟ
Όταν το πλύσιμο που κάνουμε στο φιλμ μας δεν είναι επαρκές, τα αποτελέσματα δεν φαίνονται αμέσως. Σε μερικούς μήνες ή χρόνια όμως αρχίζουν να φαίνονται κιτρινίλες και τα είδωλα να ξεθωριάζουν κατά περιοχές ή σε όλη τους την επιφάνεια.
Στην περίπτωση αυτή, δυστυχώς, δεν μπορούν να γίνουν πολλά για να σωθούν τα αρνητικά. Αν ο φωτογράφος αντιληφθεί το πρόβλημα σχετικά νωρίς και η καταστροφή δεν είναι μεγάλη, το καλύτερο που έχει να κάνει είναι να
αντιγράψει τα αρνητικά του σε ένα νέο φιλμ για να σώσει τις εικόνες (η σημερινή τεχνολογία προσφέρει και τη λύση της ψηφιακής αντιγραφής).
Για να πλένονται με σιγουριά τα φιλμ, πρέπει να φροντίζουμε να είναι τοποθετημένα έτσι ώστε να υπάρχει συνεχής ροή νερού γύρω τους (δεν είναι ανάγκη να τρέχει πολύ νερό) και να υπάρχει τρόπος ανανέωσης του νερού στο δοχείο αρκετές φορές το λεπτό. Πολλές εταιρείες κατασκευής τανκ εμφάνισης προσφέρουν πολύ αποτελεσματικές λύσεις για το πλύσιμο των φιλμ μέσα στο τανκ με τη βοήθεια ειδικών εξαρτημάτων. Η κλασική λύση, το να αφήνει δηλαδή να τρέχει το νερό από τη βρύση πάνω από το ανοιχτό τανκ, δεν είναι αρκετά αποτελεσματική.
ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΣΩΣΤΟ - ΑΠΟΦΕΥΓΟΝΤΑΣ ΤΑ ΛΑΘΗ
1. Συνιστάται η χρήση ηλεκτρονικής αριθμομηχανής για τον υπολογισμό των ποσοτήτων των υγρών που χρειάζονται για τη διάλυση των χημικών.
2. Η προετοιμασία των χημικών πρέπει να γίνει προσεκτικά. Το νερό για τη διάλυση καλό είναι να είναι απεσταγμένο και πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην ανάμειξη των χημικών σε σκόνη ώστε να μην μείνουν κομμάτια στερεού μέσα στο διάλυμα. Ένας πλαστικός αναδευτήρας κάνει αρκετά καλή δουλειά.
3. Η μέτρηση της σωστής ποσότητας του κάθε χημικού πρέπει να γίνεται με ογκομετρικά δοχεία που εξασφαλίζουν ακρίβεια στη μέτρηση. Καλό είναι να χρησιμοποιούνται διαφορετικά δοχεία για τη μέτρηση του εμφανιστή και των άλλων χημικών, ώστε να αποφεύγεται η μόλυνση από υπολείμματα σε κακοπλυμένα δοχεία.
4. Όταν κρατάμε τα υγρά της επεξεργασίας των υλικών μας για μελλοντική χρήση, πρέπει να σημειώνουμε την ημερομηνία παρασκευής τους και το πόσα φιλμ ή χαρτιά έχουμε επεξεργαστεί με το συγκεκριμένο διάλυμα.
5. Το φόρτωμα του φιλμ στο τανκ πρέπει να γίνεται πολύ προσεκτικά, ώστε να μην τσακιστεί το φιλμ, να μην ακουμπήσουμε την επιφάνειά του με τα δάχτυλα και να περάσει στις σπείρες χωρίς να ακουμπάνε κομμάτια του μεταξύ τους.
6. Ο χρόνος παραμονής του φιλμ στα χημικά πρέπει να υπολογίζεται με ακρίβεια. Συνιστάται η χρήση καλού χρονομέτρου για να αποφεύγονται τα λάθη.
7. α,β,γ...
Η ανάδευση πρέπει να γίνεται απαλά, με μια σταθερή ταχύτητα (ούτε πολύ γρήγορα ούτε και αργά). Ο κύκλος της ανάδευσης πρέπει να έχει την ίδια διάρκεια κάθε φορά. Η κίνηση δεν πρέπει να δημιουργεί φουσκάλες αέρα μέσα στο τανκ και μετά από κάθε κύκλο πρέπει να χτυπάμε ελαφρά το τανκ στο τραπέζι για να βοηθάμε τον αέρα να ανέβει πιο γρήγορα στην επιφάνεια του υγρού.
8. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνει κανείς στο στέγνωμα των αρνητικών, κρεμώντας τα φιλμ σε περιβάλλον χωρίς σκόνη και προσέχοντας να μην ακουμπήσει την επιφάνειά τους.
Οργάνωση και παρουσίαση κειμένων Γιώργος Βλάχου
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου